Son dönemde ABD ekonomisinden zayıf veriler gelirken, Başkan Trump yönetimi, korumacı politikalarını sürdürerek yeni gümrük tarifelerini devreye soktu. Bu adım, küresel piyasalarda risk iştahını azaltırken, güvenli liman varlıklarına olan talebi artırdı. Çin ve Kanada gibi ülkeler ise misilleme olarak benzer önlemler aldı. Bu makalede, ABD’nin yeni gümrük tarifelerini, küresel etkilerini ve Türkiye’ye olası yansımalarından bahsedilerek, bu politikaların uluslararası ticaret dengeleri üzerindeki sonuçları ve Türkiye ekonomisine yönelik yansımaları ele alınacaktır.
ABD’nin Yeni Gümrük Tarifeleri
ABD yönetimi, özellikle Kanada, Meksika ve Çin’den ithal edilen ürünlere yönelik yeni gümrük tarifeleri açıkladı. Bu tarifeler, hem ekonomik hem de siyasi hedeflerle uygulanıyor. İşte öne çıkan uygulamalar:
Kanada ve Meksika’ya Yönelik Tarifeler:
- Kanada ve Meksika’dan ithal edilen ürünlere %25 oranında gümrük vergisi getirildi.
- Enerji ithalatına ise %10’luk ek tarife uygulanacak.
Çin’e Yönelik Artan Vergiler:
- Çin’den ithal edilen ürünlere uygulanan gümrük vergileri %20’ye yükseltildi.
- Tarım ürünlerine yönelik ek vergiler, 2 Nisan’da yürürlüğe girecek.
Bu tarifeler, ABD’nin ticaret açığını azaltma ve yerli üretimi canlandırma hedeflerinin bir parçası olarak sunuluyor.

Küresel Etkiler ve Misillemeler
ABD’nin korumacı politikaları, küresel ticaret dengelerini önemli ölçüde etkiledi. Özellikle Çin ve Kanada, misilleme olarak benzer önlemler aldı:
Çin’in Misillemeleri:
- ABD’den ithal edilen bazı ürünlere %15’lik ek gümrük vergisi uygulandı.
- 10 ABD firması, Çin’in kara listesine alındı.
Kanada’nın Misillemeleri:
- Kanada, ABD’den ithal edilen çelik ve alüminyum ürünlerine ek vergiler koydu.
Diğer Ülkelerin Tepkileri:
- Avrupa Birliği (AB) ve diğer ülkeler de benzer önlemler alabileceklerini açıkladı.
Bu misillemeler, küresel ticaret savaşlarının derinleşmesine ve tedarik zincirlerinin bozulmasına neden olabilir.
Türkiye’ye Olası Yansımalar
Türkiye, ABD ile doğrudan bir ticaret savaşı içinde olmasa da, küresel emtia fiyatlarındaki artışlar ve ticaret dengelerindeki bozulmalar dolaylı etkilere yol açabilir:
Emtia Fiyatları:
- Gümrük tarifeleri, özellikle çelik ve alüminyum fiyatlarını artırabilir.
- Bu durum, Türkiye’deki inşaat ve imalat sektörlerini olumsuz etkileyebilir.
Döviz Kurları:
- Küresel piyasalardaki belirsizlik, doların değer kazanmasına neden olabilir.
- Bu durum, Türkiye’nin dış borç yükünü artırabilir.
İhracat:
- ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları, Türkiye’nin bu ülkelere yönelik ihracatını olumsuz etkileyebilir.

JP Morgan Raporu’ndan Öne Çıkanlar
JP Morgan’ın yayımladığı bir rapor, ABD’nin gümrük tarifelerinin ekonomik etkilerini detaylı bir şekilde analiz ediyor. İşte rapordan öne çıkan başlıklar:
Gümrük Vergilerinin Gelire Etkisi:
- Tarifeler, vergi gelirlerini artırma beklentisine rağmen, ithalatın azalması nedeniyle gelir düşüşüne yol açabilir.
Ticaret Açığı ve Korumacılık:
- Çin’den ithalat azalırken, diğer Asya ülkelerinden ithalat arttı. Ancak, ABD’nin toplam ticaret açığı değişmedi.
Üretimi Geri Getirme (“Reshoring”):
- ABD, üretimi yeniden ülkeye çekmeyi hedefliyor. Ancak, otomasyon ve yapay zeka nedeniyle istihdam artışı sınırlı kaldı.
Enflasyon Etkileri:
- Tarifeler, ithal ürün fiyatlarını artırarak enflasyona neden oldu. Yeni tarifeler, daha büyük enflasyonist baskılar yaratabilir.
Küresel Ticarette Misilleme Riski:
- Avrupa Birliği ve diğer ülkeler de ABD’ye karşı ek gümrük vergileri uygulayabilir.
Tarife Gelirleri ve Vergi Kesintileri:
- Tarife gelirleri, federal bütçenin çok küçük bir kısmını oluşturduğundan, ekonomik yavaşlamaya yol açabilir.
ABD’nin yeni gümrük tarifeleri, kısa vadede korumacı hedeflerine hizmet etse de, uzun vadede küresel ticaret dengelerini bozabilir ve ABD ekonomisine zarar verebilir. Özellikle enflasyonist baskılar, ticaret açığı ve misilleme riskleri, bu politikaların sürdürülebilirliğini sorgulatıyor.
Türkiye açısından ise, doğrudan bir risk olmasa da, küresel emtia fiyatlarındaki artışlar ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar dolaylı etkilere neden olabilir. Bu nedenle, Türkiye’nin küresel ticaret savaşlarına karşı esnek ve proaktif politikalar geliştirmesi büyük önem taşıyor.

‘‘Ekonomik Korumacılık” hakkıdaki yazımıza da buradan ulaşabilirsiniz.