Dünya Bankası‘nın Haziran 2024 tarihli Küresel Ekonomik Görünüm (GEP) raporu, küresel büyüme için temkinli bir iyimserlik sunuyor. Ancak, bu büyüme, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde devam eden önemli zorluklarla gölgeleniyor. Aşağıda raporun ana noktaları ve öne çıkan içgörüler ele alınmıştır.
Küresel Büyüme: Temkinli Bir İstikrar
- Küresel büyümenin 2024 yılında %2,6‘ya, 2025-2026 yıllarında ise hafif bir artışla %2,7‘ye ulaşması bekleniyor.
- Bu oran, COVID-19 öncesindeki on yılda kaydedilen %3,1 yıllık ortalama büyümenin altında kalıyor.
- Özellikle çatışmalardan etkilenen veya kırılgan ülkeler, pandemi öncesi seviyelerine ulaşmakta zorluk çekiyor.
Örnek: Sri Lanka ve Arjantin gibi borç kriziyle mücadele eden ülkeler, küresel istikrara rağmen toparlanma sürecinde ciddi sıkıntılar yaşamaya devam ediyor.
Enflasyon Eğilimleri ve Para Politikaları
- Enflasyon dünya genelinde yavaşlıyor ancak bazı sektörlerde hala inatçı bir şekilde yüksek seyrediyor. 2024 için enflasyon oranı ortalama %3,5 olarak tahmin ediliyor.
- Gelişmiş ekonomilerde merkez bankaları, pandemi öncesi seviyelere göre çok daha yüksek faiz oranlarını koruyarak temkinli bir para politikası sürdürüyor.
Örnek: ABD Merkez Bankası (Fed), enflasyonist baskılar devam ettiği için faiz oranlarında önemli bir indirime gitmekten kaçındı.
Bölgesel Görünüm: Farklı Performanslar
- Doğu Asya ve Pasifik: Çin’in yapısal yavaşlaması bölgesel büyümeyi sınırlıyor.
- Güney Asya: Hindistan, iç talep ve yatırımlarla desteklenen güçlü büyümesiyle dikkat çekiyor.
- Afrika ve Orta Doğu: Sürdürülebilir bir toparlanma görülmekle birlikte, büyüme pandemi öncesi trendlerin altında kalıyor.
Örnek: Hindistan’ın 2024-2026 dönemi için öngörülen %6,7 yıllık ortalama büyümesi, birçok gelişmekte olan ülkenin ekonomik durgunluğuna ters bir tablo çiziyor.
Kamu Yatırımı: Toparlanmanın Anahtarı
Raporda, kamu yatırımlarının dönüştürücü etkisi vurgulanıyor:
- Gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) %1‘i kadar bir kamu yatırımı, orta vadede GSYH seviyesini %1,6 oranında artırabilir.
- Ancak bu kazançların sağlanması için yatırım etkinliği ve mali disiplin kritik önem taşıyor.
Örnek: Endonezya, altyapı projelerinde kamu-özel sektör iş birliği yoluyla üretkenliği artırmayı başaran bir model sunuyor.
İklim ve Mali Zorluklar
- Özellikle küçük devletler, iklim felaketlerinden orantısız şekilde etkileniyor.
- Bu devletlerin %40’ı yüksek düzeyde borç riski altında bulunuyor.
Örnek: Maldivler, turizme bağımlılığı ve yükselen deniz seviyelerinin etkisiyle mali açıklarını giderek artırıyor. Bu durum, iklim dirençli altyapının önemini ortaya koyuyor.
Sürdürülebilir Büyüme İçin Politika Önerileri
- Verimliliği Artırma: Yapısal verimsizliklerin giderilmesi, yenilikçiliğin teşvik edilmesi ve cinsiyet eşitliğinin sağlanması.
- Borç Yönetimi: Mali çerçevelerin güçlendirilmesi ve borç yeniden yapılandırma için uluslararası desteklerin artırılması.
- Küresel İşbirliği: Gıda güvensizliği, ticaret bölünmeleri ve yeşil dönüşüm gibi konuların çözümü için ortak çalışmalar yapılması.
Örnek: Avrupa Birliği’nin iklim adaptasyonu girişimleri, sürdürülebilirliği ekonomik politikalara entegre etmek için bir yol haritası sunuyor.
Sonuç
2024 Küresel Ekonomik Görünüm raporu, mevcut zorlukları aşmanın yanı sıra uzun vadeli ekonomik istikrarı sağlamak için bir yol haritası sunuyor. Başarı, koordineli çabalara, mali disiplini korumaya ve özellikle kırılgan bölgelerde hedefe yönelik kamu yatırımları yapmaya bağlıdır. Bu çerçevede, iklim değişikliğiyle mücadele, borç yönetimi ve küresel işbirliği, sürdürülebilir kalkınmanın temel taşlarını oluşturmaktadır.
Kaynak: Dünya Bankası Küresel Ekonomik Görünüm Raporu
” The Economist’in 2025 Yılı Kapağı ” hakkındaki yazımıza da buradan ulaşabilirsiniz.